Embryopolitiek

De geldingsdrang van de Christen Unie lijkt geen grenzen te kennen, zeker nu zij de PvdA in de houdgreep heeft op het gebied van alles wat met seks, voortplanting en gezin te maken heeft. Niet dat die coalitiepartner erg vooruitstrevend is, maar die wil nog wel eens voorzichtig iets van ruimte laten aan voortgaande ontwikkelingen in de samenleving.

Onderzoek

Neem nu het embryo-onderzoek. Zoals iedereen weet, is het sinds 1987 mogelijk een eicel buiten het lichaam van de vrouw te bevruchten. Daartoe wordt een aantal eicellen uit de eierstok gehaald en elk wordt in een glazen schaaltje samengebracht met zaadcellen. Dit heet IVF, In Vitro Fertilisatie (bevruchting in glas). Als de eicel bevrucht is wordt deze in de baarmoeder van de vrouw teruggeplaatst en groeit daar verder uit.
De IVF techniek bood nieuwe mogelijkheden van onderzoek op het gebied van de voortplanting en genetica. Dit onderzoek is onmisbaar als we serieus een begin willen maken met de preventie van allerlei menselijke ellende in plaats van er altijd achteraan te lopen. In de praktijk is de techniek nu zo ver dat men de bevruchte eicellen, die nog steeds in dat glaasje liggen, kan screenen op enkele ernstige erfelijke aandoeningen. Als je nu drie bevruchte eicellen in glaasjes hebt, en twee ervan hebben de erfelijke fout, dan gooi je die weg en je plaatst de derde bevruchte eicel terug in de baarmoeder, zodat de baby die daar uiteindelijk van komt in ieder geval niet die specifieke erfelijke aandoening heeft. Deze ‘pre-implantatie genetische diagnose’ (PGD), is niet alleen logisch en normaal menselijk maar een morele verplichting naar die toekomstige baby toe.

Selectie van embryo’sembryopolitiek

“Nee”, zegt de Christen Unie (en ze wordt daarin gesteund door de SGP, Nederlands fundamentalistische christelijke partij, en de Dierenpartij), “wij zijn tegen de selectie van menselijk leven, wij willen geen maatschappij waar de mens voor God speelt”.
Zoals altijd, is er sprake van taalmisbruik. De bevruchte eicellen in de glaasjes worden ‘embryo’s’ genoemd. Dat is misleidend, want bij ‘embryo’ denken de meeste mensen aan een klein foetusje in de buik en dus een klein baby’tje, en dus een Groot Wonder. Daarom worden die bevruchte eicellen ook ‘menselijk leven’ genoemd, en als je er twee weggooit en één uitkiest, noemt men dat ‘selectie’, alsof het gaat om een Duitse officier die in een concentratiekamp een rij joden opsplitst in links (leven) en rechts(gaskamer). Nu waren de meesten van die Duitse officieren ook erg christelijk, dus misschien denken de mensen van de Christen Unie wel dat ze herhaling willen voorkomen. Helaas vergissen ze zich opnieuw. Religieus moralisme in de politiek levert altijd vernietiging van leven op, nooit verbetering.

Embryowet

En we hebben al zo’n strenge embryowet (daar is dat woord weer, waarom niet eicelwet?). Die kwam in 2002 tot stand onder het demissionaire kabinet Kok 2. Dat er wetgeving moet zijn om de zorgvuldigheid en zuiverheid van het werken met genetisch materiaal te bewaken, is logisch. Zoals bij alle wetenschappelijk werk kunnen er grote belangen van mensen en geld op het spel staan. De wet bevat dan ook bepalingen tegen handel in geslachtscellen en embryo’s. Maar verder blinkt de wet vooral uit in verboden en gaat het dus om religieuze waarden en normen. Die lijken ten doel te hebben het onderzoek naar de menselijke voortplanting (en de mogelijkheid om daarop in te grijpen) zo veel mogelijk te beperken. Het seksuele geheim moet bewaard blijven. Gaat heen en vermenigvuldigt u, maar weet niet wat u doet! Het is verboden eicellen te bevruchten voor andere doeleinden dan zwangerschap.

  • Het is verboden embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek te kweken
  • Het is verboden erfelijk kernmateriaal van geslachtscellen of embryo’s te wijzigen
  • Het is verboden het geslacht van het embryo te bepalen
  • Het is een verboden speciaal voor wetenschappelijk onderzoek embryo’ s te kweken
  • Het is verboden een embryo buiten het menselijk lichaam zich langer dan veertien dagen te laten ontwikkelen
  • Het is verboden handelingen met geslachtscellen of embryo’s te verrichten om er identieke exemplaren van te maken (klonen)
  • het is verboden menselijke en een dierlijke geslachtscellen samen te brengen

Echtparen

Binnen dit wettelijke kader kan PGD alleen gebruikt worden op verzoek van echtparen bij wie een ernstige erfelijke afwijking in de familie voorkomt en die toch graag een kindje willen maken. Voor een tiental afwijkingen (bijvoorbeeld taaislijmziekte) gebeurt dat ook al. Toen staatssecretaris Jet Bussemaker onlangs erfelijke borstkanker aan het lijstje wilde toevoegen en de Kamer daarvan op de hoogte stelde, ging de Christen Unie dwarsliggen en werd dit tot een politiek conflict. Gelukkig is er veel kritiek op de Christen Unie (die zich daardoor wederom als martelaar kan profileren) en wordt dit vuurtje hopelijk weer gauw gedoofd, zodat het beetje onderzoek en hulp dat mogelijk is in ieder geval doorgang vindt.

Dik Brummel