hetseksuelelevenvanhetkoningshuis

het seksuele leven van het koningshuisWat valt er te zeggen over het seksuele leven van onze koninklijke familie? Heel weinig en heel veel, afhankelijk van wat je ‘seksueel’ noemt.

Het begrip ‘seksueel’

De bedoeling van dit artikel is om het begrip ‘seksueel’ te verhelderen. Het eerste waar we al dan niet bewust aan denken bij het woord ‘seksueel’ is ‘seks’ (ook wel ‘seksualiteit’ genoemd). Daarvan weten we heel jong al dat het geheim, gek, vies en lekker is. Grotere kinderen en grote mensen maken er grapjes over, maar ze worden er ook agressief van. Het fijne hoor je er niet echt vaak van. Als je wat groter wordt ontdek je dat je zelf die seks ook geheim houdt. De beleving van seks is privé, ook al is je nieuwsgierigheid ernaar groot.

Maar er is een tweede betekenis die we aan het begrip ‘seksueel’ moeten geven. Behalve namelijk de ‘seks’, die tot het terrein van de privacy, het individuele of relationele behoort, is er een openbare ‘seksuele’ structuur. Ik doel hiermee op het feit van de geslachtelijkheid zelf, dus het bestaan van het mannelijke en vrouwelijke. Daarmee hangt samen het feit dat de voortplanting seksueel is (het samenkomen van mannelijke en vrouwelijke voortplantingscellen), en dat leidt tot de familie als grondslag van de samenleving.

Het begrip ‘seksueel’ als aanduiding van deze maatschappelijke structuur is van belang voor alle menswetenschappen, waaronder de seksuologie. Laten we daarom deze theoretische gedachte eens gaan toepassen door ons de vraag te stellen hoe het staat met het seksuele leven van ons koningshuis.

Seksleven

Als we de twee betekenissen van ‘seksueel’ onderzoeken, valt ons op dat over het ‘seks’leven van ons koningshuis heel weinig wordt gesproken, terwijl de geslachtelijkheid, de voortplanting, het huwelijk en de familie openbaar juist zeer prominent zijn. Er zijn als het ware twee werelden die met elkaar samenhangen, maar waarvan de ene privé is en de andere publiek. Deze tweedeling geldt voor de meesten van ons.

Dat er over het seksleven van de koninklijke familie niet gesproken wordt, wil niet zeggen dat het er niet toe doet. Integendeel, het moet met nadruk ‘normaal’ zijn of lijken (het kenmerk van onbesproken gedrag), dat wil dus zeggen in overeenstemming met de publieke seksuele structuur: heteroseksueel, gericht op huwelijk, voortplanting, gezinsvorming. Elke afwijking hiervan of twijfel eraan leidt tot onrust in de gemeenschap, net zoals dat op kleine schaal (familie, buurt, bedrijf, school) gebeurt. Een voorbeeld is het verhaal dat een van de prinsen homoseksueel zou zijn, wat tot een zeer brede maatschappelijke discussie leidde, die werd afgesloten met een officiële ontkenning namens de prins.

Geheim het seksuele leven van het koningshuis

Elk aspect van het seksuele leven dat niet in overeenstemming is met het ‘normale’ is taboe of wordt angstvallig geheim wordt gehouden. Iedereen die aan het hof werkt heeft zwijgplicht, ook na beëindiging van het dienstverband. Zoals Remco Meijer in zijn boek Aan het Hof vermeldt, krijgen wij niet te horen ‘wat de kleur is van de pyjama van prins Claus’. Het gaat natuurlijk niet om die kleur, maar om de associatie van pyjama met bed en van bed met seks. Wij hoeven niet te weten of Claus aan seks doet en of hij daar misschien problemen bij ervaart.
Aan de andere kant is de koninklijke familie als symbool van het ‘normale’ seksgedrag ook een object van nieuwsgierigheid. Wie heeft zich nooit afgevraagd of de koningin het met zichzelf doet, of de kroonprins goed kan vrijen, of Prins Claus last van impotentie heeft, hoeveel vriendinnen Prins Bernhard in Londen had toen zijn vrouw in Canada zat, of men in die tijd ook al aan orale seks deed, hoe het zou zijn om met Maxima de liefde te bedrijven, of Marilène de pil gebruikt en wat voor lingerie Annette draagt, of Floris weet hoe hij een condoom om moet doen, en of Pieter-Christiaan wel eens last heeft gehad van chlamydia?

Weerstand

Dit soort vragen roept ook weerstand op in dezelfde hoofden die erover fantaseren. We willen het wel weten en we willen het niet weten. Er zijn roddelbladen die zo ver mogelijk gaan in het publiceren van details. De foto van een intieme kus van het prinselijk paar dat zich even alleen waande beleeft in zo’n blad zijn primeur. Nog mooier zijn foto’s van de aanstaande bruid in bikini op een eenzaam strand, waartoe een ondernemende paparazzi zich met gevaar voor eigen leven toegang heeft verschaft (monokini zou perfect zijn, helemaal bloot gaat misschien te ver, behalve voor een een buitenlands boulevardblad). Het gaat hier om het bevredigen van seksuele nieuwsgierigheid, die tegelijk een bewakende functie heeft. Juist in populaire roddelbladen wordt het koningshuis hoog gehouden, mits het zich ‘normaal’ gedraagt.

Privacy

Wij fatsoenlijke burgers kijken op die volkse bladen neer. Het koningshuis, zeggen we, heeft recht op privacy. We willen daar niets over weten. Nee, nee, nee. Nou ja, als er met harde feiten aangetoond wordt dat een van de prinsessen na haar laatste abortus een sm-relatie is aangegaan met de kleindochter van een ex-nazi die ook nog betrokken is geweest bij een kinderpornoschandaal dat door het CDA in de doofpot is gestopt, en de Rijksvoorlichtingsdienst deelt namens de prinses mee dat de prinses absoluut niet in sm is geïnteresseerd, dan is het toch onmogelijk om je daar als NOS-journaal of kwaliteitskrant onverschillig tegenover op te stellen.
Maar goed, als het even kan, is het seksleven van het koningshuis privé, want het koningshuis is geen gebouw, maar een familie, en dat zijn dus mensen van vlees en bloed, die net als iedereen gekwetst kunnen worden door uit de duim gezogen kletsverhalen. Ze leven toch al minder vrij dan wij, want elke misstap wordt hen zwaarder aangerekend. Ze moeten voortdurend opletten met wat ze doen en zeggen. De verborgen obsessie van het volk met hun seksleven moet onder controle gehouden worden, kortom, ze moeten het goede voorbeeld geven.

Voorbeeldig

En dat brengt me bij de andere definitie van ‘seksueel’: Ons koningshuis leidt openbaar een ‘voorbeeld’ig seksueel leven, als symbool en vertegenwoordiging van de familie. Het onderscheid in geslachten, de geboorte en het huwelijk, het ouderschap, het gezin en de erfelijke opvolging vormen de elementen van een vanzelfsprekende seksuele wereld. De koningin (een seksueel woord), hoofd van haar familie (een seksuele structuur), regeert Nederland, ziet haar kinderen (uit seksuele gemeenschap ontstaan) opgroeien en onder grote belangstelling van haar volk, en na zorgvuldige overwegingen, in het huwelijk (een seksuele verbintenis) treden; ze besteedt, net als het volk, extra aandacht aan de (seksuele) partnerkeuze van de troonopvolger. De troonopvolging is seksueel omdat ze van ouder op kind (een seksuele schakel) overgaat. Vóór 1983 was de opvolging ook nog seksueel in de zin dat de zoon vóór de dochter erfde, ook al was zij eerder geboren.
De koningin is het symbool van nationale eenheid en ontvangt talloze rituele bewijzen van onderdanigheid en genegenheid. De functie van al deze vanzelfsprekendheden is het bevestigen van wat we het seksuele systeem of de seksuele orde kunnen noemen: een samenhangend geheel van geslachtsverschil, lustbegrenzing, partnerkeuze, zwangerschap, huwelijk en familie.
Het koningshuis, de koninklijke familie, is dus in de eerste plaats een levend symbool van de familie in het algemeen en dus van de wens tot voortplanting van de soort, het ras, de stam, de groep en het individu. Uit die seksuele orde komt alles voort, psychologisch, economisch, politiek, en daarom zeggen we dat de familie de hoeksteen van de samenleving is.

Hervorming

De seksuele orde is niet absoluut. Al minstens honderd jaar is er sprake van seksuele hervorming: inbreuken die leiden tot aanpassingen. Ook het koningshuis is dus een beetje veranderd. In het bovenstaande heb ik koningshuis en koninklijke familie door elkaar gebruikt. Maar het aantal personen dat lid is van het koningshuis is veel kleiner dan het aantal leden van de familie Oranje. Slechts 14 mensen zijn lid van het koningshuis en krijgen bijvoorbeeld een vergoeding van de staat. Door die beperking is de macht van de familie een beetje losgemaakt van de functionele macht van de monarch.
Ook een aanpassing is dat sinds de laatste wijziging van de grondwet (in 1983) het geslacht van de troonopvolger er niet meer toe doet. Het eerste kind erft de troon. Dit maakt de erfopvolging iets minder seksueel.
Er zijn ook aanpassingen die meer tot de verbeelding spreken. Een recent voorbeeld (ook uit Aan het Hof) is de uitnodiging van homoseksuele stellen bij koninklijke diners: aanvankelijk schijnt Koningin Beatrix daar niets voor gevoeld te hebben, maar de redacteur van de Gaykrant protesteerde, en premier Kok bereikte het compromis dat homo’s mogen komen mits ze een vaste relatie hebben. Deze aanpassing geeft feilloos aan hoe klein de stapjes van de seksuele hervorming zijn: de orde van het normale is zo sterk dat alternatieven daar bijna helemaal in moeten opgaan.
Bijna, maar niet helemaal. Door al die stukjes aanpassing gaat Nederland door voor vrijgevochten, tolerant en links-liberaal, althans in vergelijking met vele andere landen. Dat lijkt in tegenspraak te zijn met het feit dat we ook onder een monarchie leven, want die is per definitie autoritair en conservatief.

Conservatisme

De waarheid is dat conservatisme eigenlijk juist heel kenmerkend is voor Nederland en voor Nederlanders, en dat is in overeenstemming met de populariteit van het koningshuis.
De beetjes seksuele hervorming die in Nederland hebben plaatsgevonden en die ons in gunstige zin onderscheiden van veel andere landen (hoe erg moet het daar wel niet zijn) zijn te danken aan een combinatie van historische en sociale factoren, waaronder de inspanning van vele individuen. De leden van het koningshuis vallen daar niet onder, omdat de natuurlijke functie van het koningshuis bestaat uit het vasthouden en bewaken van de seksuele orde.
Dat Nederland een paradijs van vrijheid zou zijn is onwaar. Dat dat bovendien ook nog te danken zou zijn aan het feit dat wij een koningin hebben in plaats van een president, is niet anders dan propaganda.
Maar het omgekeerde is ook niet waar. De politieke revolutie die de monarchie door een republiek vervangt brengt op zich niet meer geluk, vrijheid, vrede of zelfs politieke doorzichtigheid. Alleen de seksuele hervorming kan dat. Als ooit het seksuele systeem van zijn allesoverheersende macht is ontdaan, en dat kan nog wel een eeuw duren, verdwijnt de monarchie vanzelf. En dat heeft dan zeker één voordeel, namelijk dat zelfs de familie Oranje uit haar gouden kooi kan ontsnappen.