marijnissen&seksuelepolitiek

Linkse politiek en seksuele hervorming hebben vanaf het begin een soort vanzelfsprekend verbond gesloten in de strijd tegen Koning, Kerk en Kapitaal. Toch is er ook een verschil.marijnissen & seksuele politiek

Jan Rutgers was een linkse rakker, in theorie althans. Aletta Jacobs streed voor gelijkheid van man en vrouw, Carel Gerritsen, oprichter van de Nieuw-Malthusiaanse Bond, was links-radicaal gemeenteraadslid in Amsterdam, Gé Nabrink, oprichter van de NVSH, was anarchist, in de jaren 70 domineerden in de NVSH de communisten, pacifisten en de vanzelfsprekend-linkse feministen, en alle wetgeving die de oude seksuele orde heeft verstoord (anticonceptie, overspel, abortus, homoseksualiteit, echtscheiding, emancipatie, pornografie) is aan linkse kabinetten en kamerleden te danken. Kortom, linkse politiek en seksuele hervorming leken vaak synoniem.

Linkse politiek

Maar vanaf het begin was er ook een spanning tussen de politieke ideologie van links en de doelstellingen van de seksuele hervorming. Marx was een verklaard tegenstander van Malthus. Socialisten brachten telkens weer naar voren dat het streven naar geboorteregeling het verkeerde antwoord was op maatschappelijk onrecht, dat het legaliseren van abortus, het vrijgeven van porno, het normaal vinden van homoseks, het bevorderen van seksueel geluk, of kritiek op het huwelijk, niets te maken had met de werkelijke, dat wil zeggen economische bevrijding van de arbeidersklasse. Zo bleven de vakbonden en linkse partijen lange tijd ‘mannenbolwerken’ (zoals het feminisme het formuleert) en bleek de ergste onderdrukking van seksuele hervorming juist onder superlinkse regimes zoals de Sovjet Unie mogelijk.

Politiek en geloof

Politiek is gebaseerd op geloof. De SP gelooft in het volk. Toen Nederland de vorige keer de finale van het wereldkampioenschap voetballen bereikt had, nam de Tweede Kamer ook een avondje vrij. Marijnissen was daar voor. Zei hij: “Dan kunnen de dames en heren politici ook eens zien wat gewone mensen bezighoudt”. Dit is de mythologie van het gewone volk aan de onderkant van de maatschappij. Het volk is in principe en merendeels goed. Gewone mensen willen voldoende te eten hebben, een dak boven hun hoofd, hun kinderen netjes opvoeden in een fatsoenlijke omgeving, af en toe gewoon gelukkig zijn en een vakantiereisje maken.
Gewone mensen doen uiteraard ook wel aan seks, maar ze hebben daar gewone gezonde opvattingen over. Ze zijn er niet zo mee bezig; seks is immers een typisch burgerlijk probleem. Gewone mensen hechten meer waarde aan solidariteit, vriendschap, zorg voor elkaar, gezelligheid.
Bovenal zijn gewone mensen ook de meest kwetsbaren en zwakken, die het eerst slachtoffer zijn van harde politieke maatregelen. En zo strijden Marijnissen en zijn SP-genoten telkens weer herkenbaar vóór de onderkant en tegen de bovenkant van onze maatschappij en van de wereld.

Politiek en oppositie

Het grote voordeel voor de SP is natuurlijk dat ze in de oppositie zit. Daardoor krijgt men het gevoel dat zij echte politieke strijd voeren. Bijna iedereen voelt zich toch wel aangesproken door de vlammende en scherpzinnige argumenten van leden van de SP-fractie tegen onrecht, verspilling, hebzucht. Hartstochtelijk betoogt de SP dat het schandalig is hoe er in een welvarend land als het onze in verpleegtehuizen wordt omgesprongen met ‘mensen die hun hele leven lang hard gewerkt hebben’. Geen dankbaarder onderwerp voor de SP dan de tientallen hoge bazen in de publieke sector die een salaris verdienen dat drie keer zo hoog is als dat van de minister-president. De SP is, kortom, een duidelijk geluid tegen de uitwassen van de verder algemeen geaccepteerde economie van de vrije markt, het kapitalisme.

Socialisme

De nadruk op de economie toont het wezenlijke manco van het socialisme als politieke theorie. Net als islamisme, feminisme, zionisme, en al die andere politieke -ismen, verdeelt het socialisme de wereld in twee categorieën, in dit geval rijk en arm, met de armen als slachtoffer van de rijken. Het isme versimpelt de wereld en leent zich daarom goed voor politieke retoriek, die appelleert aan het universele gevoel van medelijden met de underdog. Namens het Volk voert de partij dan strijd tegen Hoog en Rijk en Machtig. Daarom is het ook zo fijn dat de SP in de oppositie zit. De duistere kanten van het socialisme worden pas voor iedereen duidelijk als het aan de macht komt en het volk zo maar ineens ‘het eigen volk’ wordt en het socialisme ineens ‘nationaal’.
Waar komt het politieke gevoel eigenlijk vandaan? Uit onszelf. We dragen de politieke mythologie in ons hoofd in de vorm van beelden en verhalen van vroeger en nu over de strijd tussen Rijk en Arm, Heersers en Volk, Onderdrukking en Opstand, Hoog en Laag. Kwaad en Goed.
Omdat de politiek (de koning met zijn hofhouding) de beslissingen neemt, lijkt het of zij de macht uitoefent over de rest van het volk. Er is geen kamerheer of -dame van de SP die zichzelf eerlijk tot het volk kan rekenen. Maar macht werkt niet alleen van boven naar beneden. Macht wordt dagelijks in duizenden huishoudens gegenereerd.

Seksuele politiek

Wat is er seksueel aan de politiek? De politiek is een uitvergroting van het gezin. De regering en de politieke partijleiding zijn de ouders, het volk de kinderen. De ene partij wil het volk vooral streng opvoeden, de andere wil ze vooral veel zorg en liefde geven. De een wil de kinderen zoveel mogelijk verantwoordelijkheid geven, en accepteert ongelijkheid, karakterverschillen, strijd om het bestaan, de ander wil vooral eerlijk delen met elkaar, niemand voortrekken. De één stelt grote prijs op de familie-eer, het vasthouden aan tradities, het op gezette tijden bij elkaar komen van de familie, het vieren van geboortes, bruiloften, begrafenissen, het plechtig herdenken van het verleden, terwijl anderen dat minder belangrijk vinden, hoewel ze natuurlijk ook wel aan die gebruiken meedoen. De ene zal de eigen familie (het eigen land en volk) vooral willen voortrekken en verdedigen, terwijl de andere meer solidariteit wil tonen met andere families (landen en volken).
Ook de psychologie van de politici valt te begrijpen vanuit familierelaties. Het politieke bedrijf van koning, regering, parlement, partijen en volk is één en al autoriteitsconflict.

Marijnissen

Marijnissen is een grote broer, een mengsel van vaderfiguur en vriend. Hij komt sympathiek, krachtig en wijs over. In deze tijd, waarin de roep om een Leider weer alom klinkt, is hij een zetelwinstmaker. Tegenover haaibaaien is hij de redelijkheid zelve, zoals een goede man betaamt (maak nooit ruzie met je vrouw waar de kinderen bij zijn). Binnen zijn eigen fractie moet hij zijn broertjes en zusjes uiteraard af en toe flink de les lezen. Ondanks zijn liefde voor het volk en zijn blijdschap over het feit dat zoveel gewone mensen op hem stemmen, laat hij zijn fractie natuurlijk niet bevuilen door ‘halvegaren en querulanten’, zoals hij dat formuleerde toen de LPF ten onder ging aan ruzie en gekte van wat toch typische ‘gewone-volksvertegenwoordigers waren.
Het wezen van de democratie is dat je ergens tegen kunt stemmen. De SP is als een grote broer, die jij steunt als hij de kleine broertjes en zusjes in bescherming neemt tegen een harteloze vader en een bazige moeder. Maar hou hem in de gaten als hij zelf aan de macht mocht komen.

Petra de Geus

Literatuur:
Britta Böhler, Crisis in de rechtstaat, De Arbeiderspers, 2004

Zie ook:
politiek