kokenheteindevanpaars

Terugkijkend op 8 jaar paars en hoe ermee afgerekend werd, besef ik met een schok hoe machtig en hoe machteloos tegelijk ‘de politiek’ is. Kok was machtig en hij deed het in vele opzichten voortreffelijk. Een wijs en flink stamhoofd, die alle Nederlanders zonder onderscheid onder zich verenigde. Evenwichtig was zijn beleid, en verstandig, en vooral ook menselijk. Hij vermeed de extremen van links en rechts, en combineerde de goede kanten van beide. Hij maakte de Nederlanders welvarender en werkzamer dan de rest van de wereld, inclusief de landen die de economische wind net zo mee hadden als wij.

Bijna had hij de politiek afgeschaft en wat een glorie als dat gelukt was. Hoe grijzer de politiek, hoe gelukkiger een volk, dat zich niet in domme twisten verscheurt tot burgeroorlog toe, maar samenwerkt om het, zoals hij zei, ‘gewoon goed met elkaar door te praten, goed te laten onderzoeken en dan gewoon goed met elkaar naar de beste oplossing te zoeken.’
Kok was in elke vezel politicus, meer dan anderen. Hij was zonder meer oprecht. Hij meende absoluut wat hij zei. Hij had ook algemene maatschappelijke inzichten, gevoel voor gewone mensen, kennis van de onverbiddelijke realiteit van het politieke bedrijf. Zijn verbale vaardigheid in het tegelijk uitdrukken van grote betrokkenheid bij problemen en het verbergen van zijn machteloosheid om er veel aan te doen was fenomenaal.
Het is te verwachten dat Kok zijn carrière op het wereldtoneel zal voortzetten. Kok is een geboren vader. Soepel als het kan, streng als het moet. Hart en hoofd op de juiste plaats. Als hij vader van Europa wordt, zal het met Europa beter gaan. Als hij vader van de wereld wordt, zal er voor het eerst in onze geschiedenis wereldvrede komen, en meer welvaart voor iedereen. En als hij dan naar de hemel gaat – iets wat zeker is -, zal hij ook daar niet kunnen nalaten de vaderrol op zich te nemen, en zullen onze achterkleinkinderen als eersten in de religieuze historie van de mensheid weten tot wie zij bidden.
Helaas, dit is maar één kant van het verhaal, op aarde en in de hemel. Macht om het goed te doen is niet hetzelfde als macht om het goede te doen. Grijs is ook de kleur van beton. Onder Kok groeide het systeem van samenspraak en overleg uit tot een ondoordringbaar en kleurloos machtsapparaat, dat het beste met de naam ‘fractiocratie’ kan worden aangeduid. Niet dat de stem des volks niet werd gehoord. Integendeel en maar al te goed. Het volk wil brood en spelen en dat kreeg het. Maar onder de oppervlakte groeide de onvrede.
Als je mij vraagt waar ik ontevreden over was, zou ik niet de files noemen of het onderwijs of de zorg of de veiligheid, maar de zedenwet. Die unanieme overeenstemming, dat systematisch uitrangeren van alle tegengeluiden onder leiding van het groeiende fanate feminisme bij de PvdA-fractie, dat zich uitstekend thuis voelde bij CDA en christelijk rechts, dat zich opwierp als stem van het gezonde volksgevoel, en daarin ook steeds meer gevolgd werd door de ‘liberalen’. Honderd procent steun in het parlement is hetzelfde als dictatuur. Stalin had een parlement.
Dus dat is mijn kritiek op het grijspaarse machtsblok. Kok had een hoofd en een hart, en die zaten op de goede plaats. Maar waar was zijn onderbuik? Hij had het wel eens over onderbuikgevoelens. We moeten oppassen, zei hij, dat ‘de onderbuikgevoelens van de samenleving niet naar boven komen’.
Maar ik zou juist willen dat de onderbuikgevoelens meer naar boven komen in de samenleving. En dat had gekund als niet iedereen onder leiding van grijspaars de ‘onderbuik’ als een gevaar was blijven zien. Volgens mij komen boosheid en frustratie en racisme uit het hoofd omhoog omdat de onderbuik ongelukkig is.
Paars kreeg vanuit de samenleving veel kritiek, en dat moest ook. Helaas klaagde niemand over de zedenwet. De kans is eigenlijk groot dat die onder het nieuwe bewind van rechts en christelijk nog strenger wordt. Paars heeft de wind gezaaid, de storm moet nog komen.

Petra de Geus

Zie ook:

politiek