jongehondenindepolitiek
‘Jonge honden zijn het’, zei Plato 2500 jaar geleden al over politici die vóór hun 50ste in de politiek zitten. Hij vond dat men eerst heel veel moet weten en heel veel levenservaring moet hebben voordat men zich mag bemoeien met het bestuur van de wereld.
Wijsheid, dat wil zeggen; het kennen van de oorzaken van problemen, is nodig om rechtvaardige wetten te maken, om het welzijn te bevorderen, en om vrede te brengen. Helaas voelen juist de jonge teven en reuen zich lekker in de politiek, want het gaat daar meestal om de grootste mond, zelden om wijsheid. De politiek is, zoals Frans de Waal dertig jaar geleden al in zijn boek ‘Chimpanseepolitiek’ aantoonde, vooral uitdrukking van onze primitieve natuur en draait in hoge mate om het handhaven van de seksuele orde. In sommige tijden breekt de mens daaruit los en gaat de beschaving een stapje vooruit, in andere tijden, zoals nu, zakken we weer terug in domheid en geweld.
Terrorisme
Ik zal nooit vergeten hoe Bush op 11 september de wereld toesprak. Geen woord van leedwezen of verwondering, geen moment van bezinning, gevoel, hardop denken; nee, als een aangeschoten gunslinger pochte hij dat hij er flink tegenaan zou gaan. Hij zou ’those terrorists’ wel krijgen.
En de Britse premier Blair, die in het begin van de aanval op Irak de Verenigde Naties toesprak en zei: “Niet met tanks en bommen verslaan wij het terrorisme, … (en toen dacht ik: daar komt de wijsheid, nu gaat hij zeggen: ‘met gerechtigheid, welvaart, onderwijs en ontwikkeling, seksuele hervorming of zoiets, maar nee… “maar”, zei hij, “met ons geloof, met onze overtuiging!” De twee machtigste mannen van de westerse wereld verwoorden hier dus twee rampzalige misverstanden.
De eerste is dat ’terrorisme’ iets is van ’terroristen’, die je kunt aanwijzen, en die moeten worden opgespoord en gestraft. De tweede misvatting is dat het geloof en de overtuiging een tegenkracht vormen tegen het terrorisme. Maar geloof en overtuiging zijn juist de bron van terrorisme. Het geloof kan twin towers verzetten, de overtuiging kan zich met zelfmoordbommen omhangen. En dat tegen een vijand die met geloof en overtuiging martelt, bombardeert en doodschiet. Het geweld is juist de ultieme kronkel van een spiraal die begint met geloof en overtuiging.
Weg met het begrijpen, leve de daadkracht
Wat is terrorisme eigenlijk?
Deze vraag mag in de politiek niet gesteld worden, want actie moet er komen, opgetreden moet er worden, tegen de vijand die zulke schandalige misdaden pleegt. Minister-president Balkenende had na een onderhoud met de Duitse bondskanselier Schröder een verband gelegd tussen armoede en terrorisme, en onmiddellijk werd hij in de Kamer teruggefloten, want dat leek op het ‘vergoeilijken’ van terrorisme. Hoe boos was hij niet dat Van Aartsen hem daarvan beschuldigde. Die moest zijn excuses aanbieden (maar had ondertussen zijn puntje gescoord).
Zo gaat de discussie dus over wie zich het flinkst tegen de vijand opstelt. Want, zo lijkt het de volksmenners, dat wil het volk. De tijd van begrijpen is voorbij. Begrijpen lijkt op begrip hebben, en begrip hebben lijkt op goedpraten, en goedpraten lijkt op gedogen, en gedogen, dat hebben we al veel te lang gedaan en kijk eens wat daarvan het resultaat is. Dus weg met het begrijpen. Leve de daadkracht.
Jonge honden 
Twee jonge honden die zich boos maken over wat zij het gebrek aan daadkracht van de regering noemen zitten samen aan de rechterkant van de VVD. Interessant dat de zwarte vrouw, icoon van het vrouwelijk slachtofferschap in de wereld, aan dezelfde kant staat als de rechtse witte burgerman die toch symbool zou moeten staan voor de onderdrukking van de vrouw in de wereld. Bien étonnés de se trouver ensemble? Zij niet, want hun argumenten om ‘onze nationale cultuur’ tegen de oprukkende islam te verdedigen zijn hetzelfde. Ze zijn ook opvallend seksueel van aard: ‘Wij zijn voor de gelijkheid van man en vrouw, tegen de discriminatie van homoseksualiteit, tegen de vrouwenbesnijdenis.’ Uitgerekend het soort zaken waar rechtschristelijk (en niet alleen zij) zich lang tegen verzette of geen belangstelling voor had. Dat is niet alleen pronken met de veren van een ander, maar daarvan misbruik maken voor het versterken van de verdeeldheid.
Wat is terrorisme?
Macht uitoefenen door angst. In de eigenlijke zin van het woord is elk regiem terroristisch, ook het Nederlandse. We leven bij de acceptatie van wetten en geboden omdat we bang zijn om gestraft te worden. En dat komt weer uit het dagelijkse leven voort. We leren als kind om ons zedelijk (in overeenstemming met de zeden) te gedragen. Meestal doen we dat uit angst voor straf, zelden omdat we weten waarom, vaak tegen beter weten in. Kleuters hebben al een duidelijke ethiek, die in feite heel eenvoudig is: als het mag is het goed, als het niet mag is het slecht. En voor de meeste mensen blijft dat de voornaamste ethische regel die ze kennen. Als ze groot zijn en oudertje gaan spelen moeten ze vanzelf gebruik maken van dreigementen om hun kleintjes de baas te blijven. Daar komt dus het macht uitoefenen door middel van bang maken vandaan.
Op die voedingsbodem van gehoorzaamheid kan in de cultuur wel verschil gemaakt worden. De mens kan de levensomstandigheden zo inrichten dat in het individuele gedrag en het sociale verkeer niet de angst regeert, maar de rede. En zo is er gradueel verschil te maken tussen de ene cultuur en de andere, tussen de ene tijd en de andere.
Onze tijd steekt wat dat betreft ongunstig af bij die van 30 jaar geleden. Met het slachtofferdenken van het feminisme zijn ook de angst, het wantrouwen, de irrationele roep om veiligheid, het creëren van een vijandbeeld van donkere mannen, het conservatisme en het nationalisme weer teruggekeerd. De combinatie daarvan met de daadkracht van jonge honden in de politiek vormt een explosief mengsel, dat nog voor de nodige klappen zal zorgen.