hooglied

hoogliedHet Hooglied, ook wel het Lied van Salomon of het Lied der Liederen (Song of Songs) genoemd, is een apart klein boekje in het Oude Testament (de verzameling heilige boeken van de Joden).

In boeken over de geschiedenis van de erotica en/of pornografie wordt het Hooglied soms ook genoemd.
Het Hooglied is niet één lied, maar een verzameling van teksten, waarschijnlijk afkomstig uit verschillende bronnen, daterend uit de zesde eeuw v. Chr. Het zijn bruiloftsteksten die door de bruid, de bruidegom en de gasten om de beurt worden gezongen. Iedereen heeft er, misschien zonder het te weten, wel stukjes uit gehoord, omdat Amerikaanse films en moderne christelijke voorlichters er graag uit citeren (‘Uw ogen zijn als duiven, uw borsten als gazellen’) om de ware liefde te illustreren ‘die ook het lichamelijke niet schuwt’. Ook progressieve Joden en Islamieten citeren in onze tijd wel uit de tekst om te bewijzen dat de Koran of de Bijbel helemaal niet afwijzend staan tegenover de ‘lichamelijke’ liefde.

Het Hooglied celebreert het huwelijk. De bruid is een maagd die haar hele leven gewacht heeft op de ideale man en minnaar, die ze nu gevonden heeft en aan wie ze zich in volledige en lustvolle overgave bindt om met hem een gezin te stichten.

In de officiële Joodse en Christelijke traditie is het Hooglied niet als erotische tekst gelezen. Integendeel, dat werd tot voor de twintigste eeuw meestal ten strengste afgekeurd als platvloers. Volgens de meeste Joodse schriftgeleerden moet men de relatie tussen bruid en bruidegom uitleggen als de relatie tussen het Joodse volk (bruid) en God (bruidegom), terwijl de bruiloftsgasten de volkeren rondom Israël voorstellen. In de Christelijke uitleg stelt de bruidegom Christus voor en de bruid de Kerk, of is de bruidegom God en de individuele mens de bruid. Kortom, het huwelijk wordt voorgesteld als een ‘geestelijke’ band, die ver uitstijgt boven ‘het lichaam’. Het maken van kinderen wordt daarbij dan als vanzelf in nevelen gehuld.

Door de seksuele hervorming kreeg men meer oog voor de werkelijkheden van het gehuwde leven. De moderne gelovige uitleggers van het Hooglied benadrukken dan ook dat de vurige liefde en het goddelijke hetzelfde zijn. Zolang die, zeggen ze er wel meteen bij, tenminste binnen het huwelijk en liefst zonder voorbehoedsmiddelen wordt beoefend.

Als men elke beschrijving of uitbeelding waar ook maar een zweem van lust te bespeuren valt tot de pornografie rekent, hoort het Hooglied daar ook bij. Hoeveel opwinding deze tekst bij Joodse, Christelijke en Islamitische jongens en meisjes heeft opgewekt is niet geregistreerd. Dat douanebeambten en politieagenten erdoor geprikkeld kunnen worden blijkt uit een inbeslagname en vernietiging van de tekst als ‘obsceen’ door de Amerikaanse douane in 1895 in de staat Kansas.